Giải phẩu thẩm mỹ

Phẫu thuật thành công ca ghép mặt khó tin

Hôm thứ 3 (16/10) vừa qua, các bác sĩ tại Trung tâm y tế trường Đại học Maryland chính thức tuyên bố họ đã thực hiện thành công ca cấy ghép khuôn mặt toàn diện cho một người đàn ông Mỹ trong sự kinh ngạc của nhiều người.

Bệnh nhân Richard Lee Norris Hillsville, 37 tuổi, đến từ bang Virginia từng phải trải qua cuộc phẫu thuật kéo dài 36 tiếng đồng hồ cách đây 7 tháng. Nhóm chuyên gia cho biết đây là ca ghép mặt toàn diện nhất trên thế giới tính đến thời điểm hiện tại. Họ đã cố gắng khôi phục lại khuôn mặt cho Norris “theo cách thẩm mỹ nhất có thể”, bao gồm cấy ghép da, răng, lưỡi, hai hàm cũng như thay thế dây thần kinh và mô cơ từ da đầu đến cổ.

Norris là nạn nhân trong một vụ tai nạn với súng năm 1997, khiến anh bị mất mũi, môi và không thể cử động phần miệng. Norris chia sẻ: “Hơn 15 năm qua, tôi đã sống như một kẻ ẩn dật đằng sau chiếc mặt nạ và hầu như thực hiện các hoạt động sinh hoạt, mua sắm hàng ngày vào ban đêm, thời điểm ít người để ý nhất. Bây giờ tôi có thể thoải mái đi bộ ngoài đường mà không sợ bị nhìn chằm chằm. Những người bạn của tôi đã bắt đầu cuộc sống mới với gia đình, sự nghiệp của họ. Và tôi cũng sẽ như vậy”.

Khuôn mặt Richard Norris hiện tại (phải) so với trước khi phẫu thuật (trái). (Ảnh: AP)

Các bác sĩ nói rằng chức năng vận động ở phía khuôn mặt bên phải đạt khoảng 80% và phía bên trái là khoảng 40%. Hiện tại, Norris dành nhiều thời gian cho câu cá và chơi golf. Anh đã có thể ăn uống qua đường miệng, lấy lại được khả năng khứu giác, vị giác cùng giọng nói và nụ cười của mình tuy rằng vẫn phải tiếp tục tham gia các buổi vật lý trị liệu và ngôn ngữ trị liệu.

Tiến sĩ Eduardo D. Rodriguez, giáo sư khoa phẫu thuật đồng thời là trưởng khoa cấy ghép ở trung tâm y tế trường Đại học Maryland là người trực tiếp tiến hành ca phẫu thuật tái tạo này. “Tiến độ phục hồi của Norris đã vượt quá mong đợi của tôi", Rodriguez nói. “Anh ấy là một trong những bệnh nhân can đảm và kiên trì nhất mà tôi từng biết”.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhận định thành công của ca cấy ghép này mở ra nhiều hy vọng mới cho những trường hợp tương tự

Phương Huyền (Theo AP)

SLEEPBOX cho khách quá cảnh ở sân bay

Những khách hàng thường xuyên phải di chuyển bằng máy bay sẽ không còn phải chờ đợi khổ sở hàng giờ trên ghế mà có thể ngả lưng để lấy lại sức khỏe ngay tại sân bay.

Sân bay quốc tế Hàm Dương của thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây vừa đưa dịch vụ buồng ngủ (Sleepbox) vào hoạt động, phục vụ cho những khách quá cảnh hoặc bị nhỡ chuyến bay. Ảnh: China Daily

Mỗi buồng ngủ có diện tích khoảng 3 m2 và cao 2,7 m, phù hợp cho một người nằm nghỉ thay vì phải ngồi chờ nhiều giờ đồng hồ vật vờ trên ghế. Ảnh: Chinanews

Mỗi buồng ngủ thu phí 60 Nhân dân tệ (khoảng 9 USD) mỗi giờ và được nhiều du khách thích thú, sử dụng. Ảnh: Chinanews

Du khách có thể ngả lưng trên chiếc giường êm ái hoặc tranh thủ làm việc trong một không gian riêng, yên tĩnh, trong lúc chờ đợi ngay tại sân bay. Ảnh: Chinanews

Trong phòng còn có các thiết bị giải trí và các vật dụng cơ bản như một khách sạn mini. Ảnh: Hsw

Buồng ngủ mini này cũng đảm bảo các quy tắc phòng tránh cháy nổ với đèn báo cháy và bình chữa cháy cầm tay. Ảnh: Hsw

Căn phòng được đặt một chiếc gương để giảm bớt cảm giác chật hẹp. Ảnh: Chinanews   Đây là lần đầu tiên Trung Quốc đưa vào sử dụng hệ thống buồng ngủ phục vụ khách quá cảnh. Một số sân bay châu Âu cũng đã áp dụng dịch vụ này và được các khách hàng rất ưa chuộng. Ảnh: Chinanews

Mua hàng giá rẻ

Công ty Tâm Mặt Trời mời khách hàng nộp phí 6 triệu đồng để làm thành viên và được mua hàng giá cực rẻ. Gần 40.000 người trên cả nước đã tham gia nhưng không mua được gì.

Cục CSĐT tội phạm về trật tự xã hội phía Nam (C45, Bộ Công an) nhận được đơn tố cáo của rất nhiều nạn nhân về việc bị Công ty cổ phần đầu tư Tâm Mặt Trời lừa tiền.

Cùng Cục cảnh sát công nghệ cao (C50) vào cuộc điều tra, nhà chức trách xác định, Công ty Tâm Mặt Trời quảng bá là "thành viên của Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam, đội ngũ kỹ thuật được đào tạo căn bản, ban cố vấn chiến lược đều là những chuyên gia hàng đầu". Song, cảnh sát phát hiện công ty này hoạt động như một đường dây bán hàng đa cấp trực tuyến có thủ đoạn lừa đảo tinh vi.

Cảnh sát đang khám xét nơi làm việc của Vũ. Ảnh: T.H

Theo điều tra, lãnh đạo công ty kêu gọi mọi người tham gia làm thành viên để sở hữu một gian hàng điện tử và được mua hàng hóa đa chủng loại với giá cực rẻ. Để được hưởng quyền lợi này, mỗi người phải nộp 6 triệu đồng. Khi giới thiệu thêm một người tham gia, họ sẽ được "thưởng" 1,5 triệu đồng. Tuy nhiên, chưa ai mua được hàng từ loại hình kinh doanh đa cấp trực tuyến này.

Ngày 20/10, cảnh sát đã bắt khẩn cấp Nguyễn Hoàng Vũ (31 tuổi, Tổng giám đốc Công ty Tâm Mặt Trời) và 5 thành viên chủ chốt. Khám xét nơi làm việc và nhà riêng của những người này, công an thu nhiều tài liệu được cho là có liên quan việc lừa đảo.

Cơ quan điều tra xác định gần 40.000 người đã tham gia làm thành viên của Công ty Tâm Mặt Trời. Số tiền 6 nghi can nghi chiếm đoạt đang được làm rõ.

Tâm Mặt Trời có trụ sở tại TP HCM và chi nhánh ở hơn 30 tỉnh, thành.

Những phát minh làm thay đổi cuộc sống

Khi nghĩ đến những nhà phát minh, chắc hẳn bạn sẽ tưởng tượng ra một căn phòng, trong đó nhà phát minh ngồi đơn thương độc mã với những thiết bị tinh vi, nghiên cứu, thử nghiệm, thiết kế, thử đi thử lại... Và sau đó, một phát minh mới đã ra đời, là một bước ngoặt thay đổi cả làng công nghệ, và thay đổi toàn bộ cuộc sống của chúng ta.

Bạn nghĩ gần đúng rồi đấy. Đúng vậy, thông thường để phát minh ra một cái gì đó, những nhà sáng chế đã phải nghiên cứu rất nhiều, thử nghiệm liên tục để đảm bảo sản phẩm hoàn hảo nhất trước khi ra mắt, nhưng quá trình này kéo dài hơn bạn tưởng nhiều. Và tất nhiên, trong phòng thí nghiệm đó không chỉ có mỗi nhà phát minh mà còn có nhiều người khác nữa.

Và bạn sẽ thấy, có những phát minh ở dưới đây, không phát minh nào được tạo ra theo cách trên. Mỗi phát minh được xây dựng dựa trên những nghiên cứu khác từ hàng chục hay hàng trăm năm trước. Phát minh nào cũng có vấn đề của nó, có khi phải đến hàng chục năm sau mới có người giải quyết được. Nói một cách khác, người được coi là nhà phát minh cho một sản phẩm nào đó, không phải là người đầu tiên nghĩ ra ý tưởng, mà là người cải tiến và đưa nó vào cuộc sống hàng ngày.

10. Chiếc máy cày.

Với cuộc sống hiện đại ngày nay, chiếc máy cày có vẻ không có gì thú vị. Nó chỉ là một công cụ thô sơ dùng để xới đất lên, làm lớp đất trở nên giàu dinh dưỡng hơn và sẵn sàng cho việc trồng trọt. Song, máy cày lại là một phát minh giúp cho mọi thứ khác của con người đều là có thể.

Không ai biết ai là người phát minh ra chiếc máy cày. Nó được phát triển độc lập ở nhiều vùng lãnh thổ, và có nhiều bằng chứng cho thấy nó đã được sử dụng từ thời tiền sử. Nhờ chiếc máy cày, con người bắt đầu biết trồng trọt. Con người lúc bấy giờ chỉ quan tâm đến việc làm sao có đủ thức ăn để sống sót qua mùa. Trồng trọt là một cách ổn định cuộc sống, nhưng nếu làm hoàn toàn bằng tay thì thật nặng nhọc. Chiếc máy cày đã thay đổi tất cả.

Chiếc máy cày giúp công việc trở nên đơn giản hơn. Việc cải tiến công nghệ giúp con người có thể thu hoạch được nhiều lương thực hơn, họ có thể trao đổi phần dư thừa để lấy nhiều vật dụng khác. Và kể từ khi xuất hiện trao đổi hàng hóa, cuộc sống của con người sẽ tiến xa hơn, không chỉ là trồng trọt, mà sẽ là sản xuất nhiều loại hàng hóa khác hay các dịch vụ tiện ích khác...

Và từ khi có trao đổi và dự trữ hàng hóa, lần lượt chữ viết, hệ thống các con số, hệ thống bảo vệ, quân sự... ra đời. Tiếp tục tích lũy và thay đổi những hoạt động trên, các thành phố được xây dựng và phát triển... Do đó, sẽ không ngoa khi nói rằng, chiếc máy cày là nguồn gốc cho sự phát triển của loài người.

9. Bánh xe.

 Chiếc bánh xe là một phát kiến cổ xưa khác mà chúng ta không thể biết được nguồn gốc từ đâu. Chiếc bánh xe cổ xưa nhất cùng với trục cơ học được tìm thấy ở gần Ljubljana, Slovenia, ước tính từ năm 3100 trước Công nguyên.

Chiếc bánh xe giúp vận chuyển hàng hóa nhanh hơn và hiệu quả hơn, đặc biệt khi dùng thêm ngựa kéo hoặc bò kéo. Dù sao thì, nếu chỉ sử dụng với mục đích vận chuyển thì nó đã không thế thay đổi thế giới như nó đã làm.

Ngoài công việc vận chuyển thì chiếc bánh xe còn có nhiều tác dụng khác. Hàng ngàn phát minh sử dụng bánh xe để hoạt động, từ bánh xe nước đến các cối xay gió, sử dụng bánh răng làm bộ truyền động, rất nhiều máy cổ xưa sử dụng hệ thống này. Các cánh tay đòn bẩy và ròng rọc cần bánh xe để chạy. Rất nhiều công nghệ hiện đại ngày nay vẫn phải phụ thuộc vào các bánh xe, như máy ly tâm sử dụng trong hóa học hay các hệ thống nghiên cứu Y học, động cơ điện, máy đốt, động cơ phản lực, năng lượng xanh và rất nhiều thứ khác.

8. Máy in

 Giống như những phát minh khác trong bài, người được coi là người phát minh ra máy in (Johann Gutenberg vào những năm 1430) cũng chỉ là cải tiến một công nghệ có sẵn và khiến nó trở nên hiệu quả hơn, phổ biến hơn. Thế giới lúc ấy đã có giấy và công nghệ in bằng các khối – người Trung Quốc đã phát minh ra chúng vào đầu thế kỉ 11 – nhưng sự phức tạp trong tiếng Trung đã làm nó trở nên kém phổ biến. Marco Polo đã đem ý tưởng đó về châu Âu năm 1295.

Gutenberg đã gộp ý tưởng từ cách in bằng khối với screw press (sử dụng dầu olive và rượu). Ông cũng phát triển cách in bằng khối kim loại giúp kéo dài tuổi thọ của thiết bị hơn là những khối gỗ khắc chữ trước đây. Sau cùng, ông thay đổi mực in và giấy in để giúp cái tiến chất lượng và tốc độ in giúp in số lượng lớn.

Máy in cho phép chúng ta có thể đưa một lượng lớn thông tin đến thế giới với chi phí thấp và hiệu quả.

Chiếc máy in là nền tảng của nhiều loại máy khác, tất nhiên, tinh xảo hơn chiếc bánh xe nhiều. Sự truyền bá kiến thức trong sách vở đã giúp những người khác có điều kiện tiếp cận các công nghệ mới và phát minh ra nhiều thứ hơn.

7. Hệ thống làm lạnh.

 Tủ lạnh làm lạnh thức ăn bên trong bằng cách hấp thu nhiệt lượng từ thức ăn và thải ra ngoài. Thật khó để xem ai là người đầu tiên nghĩ ra ý tưởng về chiếc tủ lạnh, nó bắt đầu phổ biến trong khoảng 2 thế kỉ trước. Người ta tin rằng ban đầu đó là một sản phẩm không được công bố của Oliver Evans năm 1805 về một chiếc máy nén hơi nước, trong khi một vài quan điểm khác cho rằng thiết kế của Carl von Linde năm 1876 là sản phẩm tiên phong cho những chiếc tủ lạnh hiện đại đang ở trong nhà các bạn hiện nay. Hàng tá nhà sáng chế khác, bao gồm cả Albert Einstein, đã cải tiến chiếc tủ lạnh qua các thập kỷ.

Vào đầu thế kỉ 20, việc lấy băng tự nhiên để làm lạnh vẫn còn phổ biến, nhưng những ngành công nghiệp lớn như ngành sản xuất bia đã bắt đầu sử dụng các loại máy làm lạnh. Lấy băng tự nhiên để làm lạnh trở nên hiếm gặp hơn vào Thế Chiến thứ nhất. Nhưng cũng phải đến những năm 1920, cùng với sự phát triển của các hóa chất làm lạnh an toàn với môi trường, tủ lạnh mới dần dần trở nên phổ biến với các gia đình phổ thông.

Khả năng giữ thức ăn lạnh trong một thời gian dài (ngay cả trong quá trình vận chuyển – các ô tô đông lạnh đã được phát triển) thay đổi mạnh mẽ ngành công nghiệp thực phẩm và thói quen ăn uống của người dân quanh thế giới. Ngày nay, chúng ta có thể dễ dàng dự trữ những miếng thịt ngon lành hay những thức ăn cho một tuần ngay trong những tháng hè nóng nực, và chúng ta không còn phải mất công sức khai thác băng tự nhiên để làm lạnh nữa – nhất là trong nhịp độ phát triển dân số như vũ bão hiện nay.

6. Các thiết bị truyền thông.

 Có thể là hơi gian lận khi gộp máy điện báo, điện thoại, radio và ti vi vào làm “một phát minh”, nhưng sự phát triển của công nghệ truyền thông là liên tục thay đổi kể từ khi Samuel Morse sáng chế ra máy điện báo năm 1836 (và tất nhiên, cũng là dựa vào những sáng chế khác). Chiếc điện thoại đơn thuần dựa trên ý tưởng cho phép tín hiệu âm thanh được truyền qua những sợi dây đồng, không chỉ là những tiếng beep như máy điện tín sử dụng mã Morse. Hệ thống này hoạt động liên tục giữa 2 địa điểm, sử dụng hạ tầng cơ sở là hệ thống dây dẫn để hoạt động.

Việc truyền tín hiệu không dây sử dụng sóng điện từ được rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu và phát triển, đặc biệt Guglielmo Marconi và Nikola Tesla đã phổ biến chúng rộng rãi vào đầu thế kỉ 20. Và cuối cùng, âm thanh và hình ảnh có thể truyền không cần dây dẫn, với chất lượng giữ nguyên. Radio và ti vi được coi là những bước ngoặt lớn trong lịch sử truyền thông, nhờ chúng mà người ta có thể truyền tải thông tin đến hàng nghìn hay thậm chí hàng triệu người khác.

Phát triển công nghệ truyền thông đã giúp thu hẹp thế giới lại. Trong vòng 120 năm, từ việc chúng ta phải mất hàng tuần để có thể biết được những thông tin từ phía bên kia trái đất, đến nay chúng ta còn có thể theo dõi trực tiếp cái gì đang diễn ra ở đó. Công nghệ truyền thông giúp chúng ta nắm bắt thông tin tốt hơn, và còn cho phép chúng ta tương tác với những người dùng khác.

5. Máy hơi nước.

 Trước thời máy hơi nước, hầu như tất cả các sản phẩm được làm ra bằng tay. Bánh xe nước và súc vật kéo chỉ là năng lượng giúp máy hoạt động, và nó có những giới hạn nhất định. Cuộc cách mạng công nghiệp, được hy vọng sẽ mang lại sự thay đổi lớn cho nền văn minh nhân loại, đã đem lại cho chúng ta niềm hy vọng mới – chiếc máy hơi nước.

Quan niệm về việc sử dụng hơi nước để tạo ra năng lượng đã xuất hiện từ hàng ngàn năm trước, nhưng sáng chế của Thomas Newcomen năm 1712 là thiết bị đầu tiên ứng dụng nó vào thực tiễn. Năm 1769, James Watt đã thay đổi thiết kế của Newcomen, ông đưa thêm một bình ngưng tụ riêng biệt vào máy, từ đó tăng hiệu quả sử dụng lên nhiều lần. Ông cũng phát triển cả động cơ quay và đưa vào máy, đó cũng là một phát minh quan trọng mang lại hiệu quả cao. Do vậy, Watt thường được biết đến là người sáng chế ra chiếc máy hơi nước.

Chiếc máy của Newcomen và Watt sử dụng chân không từ việc ngưng tụ hơi nước để điều khiển các piston, chứ không phải sử dụng hơi nước làm áp lực đẩy piston. Điều này khiến máy hơi nước thời đó rất cồng kềnh. Richard Trevithick đã tính toán đến một chiếc máy hơi nước công suất cao với thiết kế đủ nhỏ để điều khiển một tàu xe lửa. Máy hơi nước không những tăng tốc độ sản xuất các sản phẩm, chúng còn giúp vận hành các tàu xe lửa để rồi vận chuyển hàng hóa đến khắp nơi trên thế giới.

Ngày nay, khi máy hơi nước bắt đầu bị xóa nhòa bởi các thiết bị điện và động cơ đốt trong (internal combustion engines), chúng vẫn thực sự có tầm quan trọng lớn. Hầu hết các nguồn năng lượng xanh trên Trái đất đều tạo ra điện nhờ sử dụng các tua-bin hơi nước, năng lượng để đun nóng nước được lấy từ việc đốt than đá, khí gas tự nhiên hay từ các phản ứng hạt nhân.

4. Xe ô tô.

 Trong khi máy hơi nước thúc đẩy nền công nghiệp, chiếc ô tô lại thúc đẩy con người. Ý tưởng về một chiếc xe cá nhân đã xuất hiện từ lâu, và chiếc Motorwagen (tiếng Đức – nghĩa là ô tô) do Karl Benz năm 1885 sáng chế, sử dụng động cơ đốt trong, được công nhận là chiếc ô tô đầu tiên trong lịch sử. Henry Ford đã cải tiến thiết kế đó, đưa nó ra thị trường, khiến hầu hết người Mỹ đều muốn có một chiếc. Châu Âu cũng đã đuổi theo ngay sau đó.

Ô tô có nhiều ảnh hưởng tích cực tới thương mại, xã hội và văn hóa. Chúng ta giờ đã có thể bước lên ô tô và đi khắp mọi nơi chúng ta muốn, có thể là đi shopping hay đi thăm bạn bè. Thành phố được mở rộng hơn, các con đường cao tốc được xây dựng giúp việc di chuyển thêm hiệu quả. Các bãi để xe được xây dựng, mang lại một phần ngân sách cho nhà nước... Nền công nghiệp ô tô chiếm phần quan trọng trong nền kinh tế thế giới, nhưng nó cũng gây ra sự ô nhiễm trầm trọng.

3. Bóng đèn.

 Có một điểm chung giữa các phát minh ở đây, không có ai được coi là nhà phát minh chính của chúng. Tất cả đều được cải tiến từ một phát minh trước đó, và người được coi là đã phát minh ra chúng là người đầu tiên giúp chúng đứng vững trên thương trường. Trong trường hợp này, là chiếc bóng đèn. Chắc hẳn ai cũng nghĩ ngay đến Thomas Edison, ông được coi là người phát minh ra bóng đèn, nhưng thực ra trước đó đã có rất nhiều người thử nghiên cứu với ý tưởng tương tự, còn Edison đã phát triển loại bóng đèn sợi đốt. Joseph Swan cũng thực hiện một ý tưởng tương tự, và cuối cùng sự kết hợp giữa họ đã cho ra đời công ty Ediswan.

Bóng đèn hoạt động nhờ dòng điện chạy qua một sợi dây dẫn có điện trở lớn, mà ta hay gọi là dây tóc, từ đó dây sáng lên và tỏa nhiệt. Bên trong bóng đèn người ta sử dụng chân không hoặc khí trơ đề phòng cháy dây tóc.

Bạn có thể nghĩ rằng, bóng đèn thay đổi thế giới bởi chúng cho phép con người làm việc vào ban đêm hay ở những nơi tối tăm, nhưng trong những trường hợp đó chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng đèn khí gas hay một số loại nguồn sáng khác. Thực tế, bóng đèn là nền tảng giúp con người nghĩ đến việc xây dựng mạng lưới điện cung cấp điện năng đến cho từng gia đình và công ty, đây mới là lợi ích thực sự của nó, để đến ngày nay, xung quanh chúng ta là những vật dụng tiêu thụ điện năng ở khắp mọi nơi, chỉ cần cắm công tắc và bật. Thật đơn giản.

2. Máy vi tính.

 Máy vi tính là thiết bị giúp chúng ta nhập dữ liệu, xử lý theo một cách nào đó, và đưa ra những dữ liệu mới. Không có ai được coi là người sáng tạo ra chiếc máy tính, ngay cả Alan Turing – người Anh – được coi là người có ảnh hưởng lớn nhất đến lĩnh vực này. Các máy vi tính cơ học đã xuất hiện từ những năm đầu thế kỉ 19, nhưng máy vi tính sử dụng điện thì được sáng chế vào thế kỉ 20.

Máy vi tính có thể thực hiện những phép toán phức tạp với tốc độ không tưởng. Khi được vận hành dưới tay một lập trình viên điêu luyện, máy vi tính có thể làm nhiều việc hơn chúng ta tưởng. Nhiều loại máy bay quân sự hiện đại không thể hoạt động mà thiếu sự điều chỉnh của máy tính. Máy tính còn giúp hiển thị mã gen người, đưa tàu vũ trụ vào quỹ đạo, điều khiển các thiết bị kiểm tra Y tế, tạo ra những đoạn phim ảnh kì diệu từ phần mềm của nó...

Về mặt vĩ mô, chúng ta khó có thể tưởng tượng hết những gì máy vi tính có thể giúp con người. Máy vi tính giúp con người lưu trữ lượng lớn thông tin, và khi cần có thể xem lại một cách nhanh chóng. Rất nhiều đồ vật sẽ không thể vận hành nếu thiếu chiếc máy vi tính, ví dụ như ô tô hay hệ thống năng lượng xanh, điện thoại...

1. Internet.

 Internet, mạng máy tính phủ rộng khắp thế giới, cho phép người ta có thể truy cập mọi thông tin vào bất kì thời điểm nào. Nó ảnh hưởng không nhỏ tới kinh doanh, giao tiếp, kinh tế, giải trí và ngay cả chính trị. Internet không thay đổi thế giới nhiều như chiếc máy cày, nhưng cũng ngang hàng với máy hơi nước hay chiếc ô tô.

DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), trung tâm nghiên cứu và phát triển của Quân đội Mỹ, đã tạo ra ARPANET cuối thập kỉ 60. Mạng máy tính computer-to-computer này nhằm phục vụ cho mục đích quân sự và nghiên cứu kinh tế. Các mạng máy tính khác được phát triển nhanh chóng ngay sau đó, cuối thập kỉ 70 các nhà nghiên cứu máy tính đã tạo ra phương thức giao tiếp đơn lẻ, TCP/IP, cho phép các máy tính có thể kết nối tới các máy khác trong mạng. Và sau đó, là sự ra đời của Internet, nhưng phải chục năm sau, Internet mới được phủ sóng toàn cầu.

Internet là một phát minh vĩ đại mà chúng ta có thể thấy ngay được ảnh hưởng của nó tới cuộc sống. Khả năng khuếch tán thông tin rộng khắp cũng như sự tổng hợp thông tin một cách hiệu quả đã tạo nên cuộc cách mạng mới. Một số người lo lắng rằng, nếu mạng Internet bị sụp đổ, chúng ta sẽ chỉ có thể làm việc trong các mạng nội bộ, chúng ta sẽ gần như bị cô lập với thế giới bên ngoài. Cũng như các phát minh khác, hậu quả tích cực hay tiêu cực chúng mang lại, là phụ thuộc vào cách chúng ta sử dụng.

Ô tô bay có thể hoạt động ở những nơi chưa có đường giao thông, mắt điện tử khôi phục thị giác cho người mù và nhiều phát minh khác ra đời trong năm 2009 đã góp phần thay đổi cuộc sống.
     

1. Mắt điện tử

Một phát minh của các nhà khoa học tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) giúp người mù định hướng và nhận dạng được những người có mặt trong phòng. Nhờ vậy, họ có thể chủ động mọi sinh hoạt và giao tiếp một cách tự tin.

 

1.Nhờ mắt điện tử, người mù có thể chủ động mọi sinh hoạt và giao tiếp một cách tự tin.

Mắt điện tử thực chất là một chip bọc titan được cấy vào nhãn cầu của bệnh nhân. Người bệnh sẽ đeo thêm một cặp kính có gắn một camera tí hon để thu nhận và chuyển hình ảnh về chip. Tại đây, xung điện do chip tạo ra sẽ kích thích thần kinh thị giác chuyển hình ảnh về não. 

 

2. Trực thăng nhanh nhất thế giới phá vỡ giới hạn tốc độ

Phát minh của các kỹ sư hãng Sikorsky (Mỹ): trực thăng X2 với 2 hệ thống cánh quạt nâng đồng trục nhưng quay ngược chiều nhau và một cánh quạt đẩy ở đuôi máy bay.

 

2.X2 có thể đạt đến vận tốc hơn 460km/h, thậm chí 560km/h trong tương lai.

Hai hệ thống cánh quạt giúp cân bằng lực nâng, nhờ vậy, X2 có thể đạt đến vận tốc hơn 460km/h, thậm chí 560km/h trong tương lai.

3. Tấm lợp năng lượng Mặt Trời phát điện

Công ty hóa chất Dow (Mỹ) đã tích hợp loại pin quang điện giá thành thấp CIGS vào các tấm lợp thông thường.

 

3.Vẻ đẹp và kiến trúc của ngôi nhà vẫn được giữ nguyên, nhưng mỗi năm giảm được 40 - 80% tiền điện. 

Như vậy, người sử dụng có thể tự lắp đặt hệ thống pin Mặt Trời một cách đơn giản như lợp mái truyền thống, không tốn thêm chi phí, không cần mời chuyên gia. Vẻ đẹp và kiến trúc của ngôi nhà vẫn được giữ nguyên, nhưng mỗi năm giảm được 40 - 80% tiền điện.

Hơn nữa, tấm lợp năng lượng Mặt Trời rẻ hơn dàn pin Mặt Trời thông thường 10 - 15% và rẻ hơn các sản phẩm tích hợp cùng loại khoảng 40%. 

4. Khớp gối nilon 20 đô la cho bệnh nhân nghèo

Khớp gối JaipurKnee bằng vật liệu nilon có chứa dầu, tự bôi trơn, hứa hẹn sẽ thay đổi hoàn toàn cuộc sống của hàng chục nghìn người cần thay khớp gối ở các nước đang phát triển.

 

4.Thiết kế của loại khớp gối này khá đơn giản và chỉ cần gia công trong vài giờ.

Với sáng chế này của sinh viên ĐH Stanford, họ chỉ mất 20 đô la là có thể đi lại bình thường ngay cả trên những địa hình không bằng phẳng. Thiết kế của loại khớp gối này khá đơn giản và chỉ cần gia công trong vài giờ. Hiện đã có 300 bệnh nhân Ấn Ðộ được lắp khớp gối JaipurKnee. 

5. Phòng xét nghiệm y học trên một mẩu giấy

Thay vì dùng silic hay chất dẻo, các nhà nghiên cứu ĐH Harvard đã chế tạo chip xét nghiệm bằng giấy. Nhờ đặc tính hút nước tự nhiên của giấy nên chip giấy không cần hệ thống bơm mini để dẫn chất lỏng bệnh phẩm về nơi chứa hóa chất phản ứng như chip làm từ các chất liệu khác.

 

5.Chỉ một mẩu giấy bằng kích thước con tem có thể nhận dạng nhiều loại virus và mầm bệnh.

 Trong tương lai, chỉ một mẩu giấy bằng kích thước con tem có thể nhận dạng nhiều loại virus và mầm bệnh. 

6. Ô tô bay

Chiếc ô tô bay Maverick của Steve Saint (chủ tịch Trung tâm Giáo dục và Công nghệ cho người bản địa ở Florida, Mỹ) đã bay thử thành công và dự kiến có mặt trên thị trường trong năm nay.

 

6.Ở nơi không có đường, tài xế có thể bung dù và chuyển sang chế độ bay.

Trang bị động cơ 128 mã lực, Maverick chạy tốt cả trên đường nhựa và đường đất lầy lội. Ở nơi không có đường, tài xế có thể bung dù và chuyển sang chế độ bay. Sức mạnh của động cơ sẽ chuyển từ bánh sang cánh quạt đẩy phía sau xe.

Thiết kế khung dù giúp Maverick có thể cất, hạ cánh trong điều kiện thời tiết mà mọi thiết bị dù bay khác không thể thực hiện. Maverick có thể sử dụng để vận chuyển y tế, kiểm tra ống dẫn dầu và nhiều hoạt động khác ở những nơi mà hệ thống đường sá chưa vươn tới. 

7. Natal - cuộc cách mạng trong trò chơi điện tử

Công nghệ Natal của Microsoft cho phép người chơi điều khiển mọi hoạt động trong game bằng chính cơ thể mình.

 

7.Người chơi điều khiển mọi hoạt động trong game bằng chính cơ thể mình.

 Natal sử dụng một webcam, một cảm biến cận hồng ngoại có thể theo dõi chuyển động kể cả trong bóng tối và các microphone cực nhạy để ghi lại mọi cử chỉ, nét mặt, lời nói của người chơi, và dùng kết quả thu được để điều khiển các sự vật trong game. 

8. Viễn tải - thời đại mới của máy tính

Các nhà nghiên cứu tại ĐH Maryland và ĐH Michigan đã thành công trong việc chuyển trạng thái lượng tử của một nguyên tử sang một nguyên tử khác nằm cách xa 1m.

8.Phát minh này là nền tảng cho sự ra đời của những thế hệ máy tính siêu nhanh, siêu an toàn

 Thành tựu này không có nghĩa là trong tương lai gần, các nhà khoa học có thể dịch chuyển con người hoặc đồ vật đi xa hàng nghìn km trong khoảnh khắc. Nhưng nó là nền tảng cho sự ra đời của những thế hệ máy tính siêu nhanh, siêu an toàn mà nhân loại đã mơ ước từ nhiều năm nay. 

9. Tên lửa đẩy Mini - Helicon Plasma: Những chuyến bay "giá rẻ" vào vũ trụ

Phát minh của các nhà nghiên cứu tại MIT dựa trên nguyên lý gia tốc plasma, đã từng được NASA ứng dụng để chế tạo phi thuyền Deep Space 1, phóng vào vũ trụ năm 1998.

 

9.Cùng lượng nhiên liệu, sức đẩy của Mini-Helicon Plasma có thể mạnh gấp 10 lần. 

 Nhưng so với công nghệ của NASA, tên lửa của MIT có nhiều điểm vượt trội, đặc biệt là về mặt tiết kiệm chi phí. Trong khi NASA dùng khí xenon giá 13 đôla/lít thì MIT sử dụng nitơ, giá chỉ 5 cent.

Còn so với tên lửa hóa học thông thường, tên lửa của MIT có hiệu suất hơn hẳn. Cùng lượng nhiên liệu, sức đẩy của Mini-Helicon Plasma có thể mạnh gấp 10 lần. 

10.VaccinephòngchốngAIDS

Một thử nghiệm kéo dài 6 năm ở Thái Lan cho thấy, một loại vaccine mới, là sự kết hợp 2 vaccine chống AIDS sẵn có là ALVAC và AIDSVAX có thể làm giảm 31% nguy cơ nhiễm HIV/AIDS so với giả dược.

 

10.Đây là một tiến bộ quan trọng trong công cuộc phòng chống AIDS

Vẫn còn nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ như cơ chế tác động của vaccine mới, tại sao nó không làm giảm số lượng virus trong máu những người tình nguyện. Ngay cả các nhà khoa học tham gia nghiên cứu cũng chưa chắc chắn liệu kết quả đạt được là do vaccine hay chỉ do một yếu tố tình cờ.Tuy nhiên, đây vẫn là một tiến bộ quan trọng trong công cuộc phòng chống AIDS. Ngay cả nếu thất bại, nó cũng sẽ đem lại nhiều kiến thức quý giá, giúp nhân loại đến gần hơn với việc chế ngự căn bệnh thế  kỷ.

Công dụng của giấm đối với sức khỏe và đời sống

Giấm là gia vị mà các bà nội trợ thường dùng trong nấu nướng. Loại chất lỏng lên men tự nhiên này còn có nhiều công dụng khác ngoài việc chế biến món ăn, có thể khiến bạn bất ngờ.

Có bao giờ bạn bị ngứa ở đầu chót mũi mà gãi hoài không hết, ngứa da vì làm sau vườn hoặc da tay bị nóng (khi cắt ớt hay gừng), bị ngứa (khi cắt củ khoai môn), bạn dùng giấm để tẩy rửa những nơi đó, thì nó sẽ hết khi nào bạn không hay biết.

Nếu bạn lỡ ăn quá cay, bạn ngậm một hớp giấm rồi súc miệng sau đó thì sẽ hết cay.

Nếu nấu bị khét ở đáy nồi, bạn đổ giấm vào và pha một chút nước rồi đem đun sôi, bạn sẽ rửa nồi dể dàng.

Bạn cũng có thể khử mùi hôi chân bằng cách ngâm chân vào giấm pha với nước ấm.

Sau đây là những công dụng khác của giấm

1. Diệt cỏ dại: xịt giấm nguyên chất vào những nơi cỏ dại mọc. Vài ngày sau cỏ sẽ tự héo rũ và chết.

2. Tăng độ axit của đất: pha khoảng ½ tách giấm vào 4 lít nước để tưới cây cảnh.

3. Ngăn ngừa kiến: xịt giấm vào những khe cửa, đồ dùng hoặc những nơi có kiến bò

4. Đánh bóng xe: dùng vải mềm thấm giấm nguyên chất để lau sạch và đánh bóng lớp sơn xe.

5. Khử mùi hôi ở chó: dùng giấm chà xát lên lông chó, sau đó tắm sạch.

6. Ngăn mèo: vẩy giấm lên những nơi mà bạn không muốn con miu miu mon men tới gần.

7. Lau sàn: hòa một tách giấm trắng với 8 lít nước nóng và dùng nước này để lau sàn nhà.

8. Làm tươi rau bị héo: ngâm rau đã héo vào hỗn hợp gồm nước và giấm theo tỷ lệ 2 tách nước / 1 muỗng canh giấm.

9. Làm dịu vết ong hoặc sứa đốt: thoa giấm vào chỗ bị đốt để giảm đau và ngứa.

10. Chữa da bị cháy nắng: dùng giấm trắng chà nhẹ lên vùng da bị bỏng nắng, lặp lại nhiều lần cho đến khi cảm giác đau rát dịu đi.

11. Làm dầu xả cho tóc: thêm một muỗng canh giấm vào nước xả tóc để gội sạch phần dầu gội còn bám trên tóc.

12. Làm da bớt khô và ngứa: cho 2 muỗng canh giấm vào nước tắm.

13. Trị gàu: trộn hỗn hợp gồm giấm táo, nước và dầu ôliu, mỗi thứ hai muỗng canh. Dùng hỗn hợp này mát xa da đầu, để yên từ 15 đến 20 phút rồi gội lai bằng dầu gội.

14. Làm dịu cơn đau họng: Pha 1 muỗng canh giấm táo vào 1 ly nước. Dùng nước này xúc miệng và uống.

15. Trị viêm xoang và viêm phế quản: hòa ¼ tách giấm (có thể nhiều hơn) vào máy tạo hơi và hít hơi nước có chứa giấm.

16. Khử mùi cống trong bếp: mỗi tuần 1 lần đổ 1 tách giấm xuống cống, để yên trong khoảng 30 phút sau đó giội sạch lại bằng nước.

17. Khử mùi hành: thoa giấm vào ngón tay trước và sau khi cắt hành.

18. Làm sạch và diệt khuẩn cho thớt gỗ: dùng giấm nguyên chất để rửa thớt.

19. Tẩy sạch mủ trái cây dính ở tay: thoa giấm vào tay có dính mủ.

20. Tẩy dầu mỡ và khử mùi trên chén đĩa: hòa 1 muỗng canh giấm với nước xà phòng ấm rồi rửa chén đĩa.

21. Rửa sạch bình trà: đun sôi hỗn hợp giấm và nước, rót vào bình trà, các vết ố vàng cứng đầu sẽ bị tẩy sạch.

22. Làm sạch hộp đựng thức ăn: dùng bánh mì ngâm vào giấm rồi đặt bánh mì vào hộp đựng thức ăn và để qua đêm.

23. Làm sạch tủ lạnh: chùi rửa tủ lạnh bằng hỗn hợp gồm ½ nước và ½ giấm.

24. Thông cống: đổ 1 nắm bột soda xuống cống, đổ tiếp ½ tách giấm, đậy nắp cống và để yên trong khoảng 20 giây rồi dội sạch bằng nước nóng.

25. Rửa và khử mùi chai lọ: dùng giấm rửa các chai lọ để khử mùi hôi còn vương lại.

26. Làm sạch máy rửa chén: cho 1 tách giấm vào vòng quay cuối để làm sạch xà phòng còn bám trong lòng máy và đồ thủy tinh. Có thể làm mỗi tháng 1 lần.

27. Tẩy sạch đồ dùng bằng thép không gỉ: dùng khăn nhúng giấm để lau chùi đồ dùng bằng kim loại.

28. Tẩy vết bẩn ở ấm, bình, chậu: cho 3 muỗng canh giấm và khoảng ½ lít nước vào ấm, bình có vết bẩn. Đặt lên bếp và đun sôi cho đến khi vết bẩn biến mất.

29. Làm sạch lò vi sóng: đun sôi 1 tách nước có pha thêm ¼ tách giấm trong lò vi sóng sẽ giúp khử mùi hôi và tẩy sạch vụn thức ăn còn bám trong lò.

30. Tẩy vết hoen gỉ ở vật bằng kim loại: ngâm vật cần tẩy vào dung dịch giấm nguyên chất.

31. Khử mùi nấu nướng: đặt một xoong nhỏ có hỗn hợp nước và chút xíu giấm đun riu riu trên bếp. Hơi nước tỏa ra sẽ khử được mùi thức ăn còn vương trong bếp.

32. Làm thông bàn ủi hơn nước: cho hỗn hợp gồm ½ giấm và ½ nước vào ngăn chứa nước. Điều chỉnh sang chế độ ủi hơi và để bài ủi dựng đứng trong khoảng 5 phút.

33. Tẩy vết cháy trên bàn ủi: đun nóng hỗn hợp giấm và muối (mỗi thứ một nửa), chà hỗn hợp này lên bề mặt bàn ủi (lúc nguội) để tẩy sạch vết cháy đen.

34. Làm mượt vải: hòa thêm ½ tách giấm vào nước xả cuối để làm vải bớt xơ và giữ màu tốt hơn.35. Làm sạch máy giặt: cho vào máy 1 tách giấm, khởi động chu trình giặt như bình thường (không có quần áo) để tẩy sạch xà phòng còn sót lại trong máy.

36. Tẩy vết bẩn trên quần áo: cho giấm vào chỗ có vết bẩn, vò nhẹ trước khi giặt.

37. Khử mùi thuốc lá ở quần áo: xả nước nóng vào bồn tắm, cho thêm 1 tách giấm rồi cho quần áo vào.

38. Làm sạch lớp đề can dính trên vải: dùng bàn chải thấm giấm chải vài nơi cần tẩy đề can hoặc ngâm quần áo với giấm trước khi giặt.

39. Chùi mắt kính: Nhỏ vào mỗi tròng mắt kính 1 giọt giấm sau đó lau sạch lại bằng vải.

40. Giữ hoa tươi lâu: hòa 2 muỗng giấm và 1 muỗng đường vào mỗi lít nước cắm hoa.

41. Dập lửa: đổ giấm vào ngọn lửa đang cháy bùng để đập tắt lửa

42. Làm sảng khoái tinh thần: cho 1 muỗng giấm táo/apple cider vào ly nước, thêm tí đường. Vậy là bạn đã có một ly nước giải khát có ích cho cơ thể.

NHỮNG NHẬN XÉT VỀ NGƯỜI VIỆT NAM

Thử xem những nhận xét của người ngoại quốc có đúng về người mình.

Viện Nghiên Cứu Xã Hội Học Hoa Kỳ (American Institute for Social Research) sau khi nghiên cứu đã nói lên 10 đặc tính căn bản của người Việt, xin tạm dịch như sau:

1.- Cần cù lao động nhưng dễ thỏa mãn.

2.- Thông minh, sáng tạo khi phải đối phó với những khó khăn ngắn hạn, nhưng thiếu những khả năng suy tư dài hạn và linh hoạt.

3.- Khéo léo nhưng ít quan tâm đến sự hoàn thiện cuối cùng các thành phẩm của mình.
4.- Vừa thực tế vừa có lý tưởng, nhưng lại không phát huy được xu hướng nào thành những nguyên lý.
5.- Yêu thích kiến thức và hiểu biết nhanh, nhưng ít khi học sự việc từ đầu đến cuối, nên kiến thức không có hệ thống hay căn bản. Ngoài ra, người Việt không học vì lợi ích của kiến thức (lúc nhỏ học vì gia đình, lớn lên học vì sĩ diện hay vì những công việc tốt). [when small, they study because of their families; growing up, they study for the sake of prestige or good jobs]
6. Cởi mở và hiếu khách nhưng sự hiếu khách của họ không kéo dài.
7. Tiết kiệm, nhưng nhiều khi hoang phí vì những mục tiêu vô nghĩa (vì sĩ diện hay muốn phô trương). [to save face or to show off].
8.- Có tinh thần đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau chủ yếu trong những tình huống khó khăn và nghèo đói, còn trong điều kiện tốt hơn, đặc tính này ít khi có.
9.- Yêu hòa bình và có thể chịu đựng mọi thứ, nhưng thường không thẳng thắn vì những lý do lặt vặt, vì thế hy sinh những mục tiêu quan trọng vì lợi ích của những mục tiêu nhỏ.
10.- Và sau cùng, thích tụ tập nhưng thiếu nối kết để tạo sức mạnh (một người có thể hoàn thành một nhiệm vụ xuất sắc; 2 người làm thì kém, 3 người làm thì hỏng việc). [one person can complete a task excellently; 2 people do it poorly, and 3 people make a mess of it ].

Những phân tích trên đây cho chúng ta thấy người Mỹ đã hiểu rất rõ người Việt. Tại sao người Việt lại có những đặc tính như thế này?
NGƯỜI XƯA CŨNG ĐÃ NHẬN RA
Học giả Trần Trọng Kim (1883 – 1953) khi viết bộ Việt Nam Sử Lược, ấn hành lần đầu tiên năm 1919, cũng đã phân tích khá rõ ràng những đặc tính của người Việt và những yếu tố tạo nên những đặc tính đó. Đa số người Việt lớn tuổi, khi còn nhỏ đều đã được học bộ sử này. Trong phạm vi một bài báo, chúng tôi chỉ xin trích lại dưới đây một số đoạn chính ông viết về đặc tính của người Việt.

Trong bài tựa, ông nói ngay:
“Người mình có ý lấy chuyện nước nhà làm nhỏ mọn không cần phải biết làm gì. Ấy cũng là vì xưa nay mình không có quốc văn, chung thân chỉ đi mượn tiếng người, chữ người mà học, việc gì cũng bị người ta cảm hóa, chứ tự mình thì không có cái gì là cái đặc sắc, thành ra thật rõ như câu phương ngôn: «Việc nhà thì nhác, việc chú bác thì siêng!»
“Cái sự học vấn của mình như thế, cái cảm tình của người trong nước như thế, bảo rằng lòng vì dân vì nước mở mang ra làm sao được?”
“Thời đại Bắc thuộc dai dẳng đến hơn một nghìn năm, mà trong thời đại ấy dân tình thế tục ở nước mình thế nào, thì bấy giờ ta không rõ lắm, nhưng có một điều ta nên biết là từ đó trở đi, người mình nhiễm cái văn minh của Tàu một cách rất sâu xa, dẫu về sau có giải thoát được cái vòng phụ thuộc nước Tàu nữa, người mình vẫn phải chịu cái ảnh hưởng của Tàu. Cái ảnh hưởng ấy lâu ngày đã trở thành ra cái quốc túy của mình, dẫu ngày nay có muốn trừ bỏ đi, cũng chưa dễ một mai mà tẩy gội cho sạch được. Những nhà chính trị toan sự đổi cũ thay mới cũng nên lưu tâm về việc ấy, thì sự biến cải mới có công hiệu vậy.”

Ở Chương VI nói về “Kết Quả của Thời Bắc Thuộc”, ông có nhận định rõ hơn:
“Nguyên nước Tàu từ đời Tam Đại đã văn minh lắm, mà nhất là về đời nhà Chu thì cái học thuật lại càng rực rỡ lắm. Những học phái lớn như là Nho giáo và Lão giáo, đều khởi đầu từ đời ấy. Về sau đến đời nhà Hán, nhà Đường, những học phái ấy thịnh lên, lại có Phật giáo ở Ấn độ truyền sang, rồi cả ba đạo cùng truyền bá đi khắp cả mọi nơi trong nước. Từ đó trở về sau nước Tàu và những nước chịu ảnh hưởng của Tàu đều theo tông chỉ của những đạo ấy mà lập ra sự sùng tín, luân lý và phong tục tương tự như nhau cả…”
“Khi những đạo Nho, đạo Khổng, đạo Phật phát đạt bên Tàu, thì đất Giao châu ta còn thuộc về nước Tàu, cho nên người mình cũng theo những đạo ấy. Về sau nước mình đã tự chủ rồi, những đạo ấy lại càng thịnh thêm, như là đạo Phật thì thịnh về đời nhà Đinh, nhà Tiền Lê và nhà Lý, mà đạo Nho thì thịnh từ đời nhà Trần trở đi.
“Phàm phong tục và chính trị là do sự học thuật và tông giáo mà ra. Mà người mình đã theo học thuật và Tông giáo của Tàu thì điều gì ta cũng noi theo Tàu hết cả. Nhưng xét ra thì điều gì mình cũng thua kém Tàu, mà tự người mình không thấy có tìm kiếm và bày đặt ra được cái gì cho xuất sắc, gọi là có cái tinh thần riêng của nòi giống mình, là tại làm sao? ...
“Người mà cả đời không đi đến đâu, mắt không trông thấy cái hay cái dở của người, thì tiến hóa làm sao được? Mà sự học của mình thì ai cũng yên trí rằng cái gì đã học của Tàu là hay, là tốt hơn cả: từ sự tư tưởng cho chí công việc làm, điều gì mình cũng lấy Tàu làm gương. Hễ ai bắt chước được Tàu là giỏi, không bắt chước được là dở. Cách mình sùng mộ văn minh của Tàu như thế, cho nên không chịu so sánh cái hơn cái kém, không tìm cách phát minh những điều hay tốt ra, chỉ đinh ninh rằng người ta hơn mình, mình chỉ bắt chước người ta là đủ.
“Địa thế nước mình như thế, tính chất và sự học vấn của người mình như thế, thì cái trình độ tiến hóa của mình tất là phải chậm chạp và việc gì cũng phải thua kém người ta vậy.”
Đọc cuốn “Lều chõng”, một tiểu thuyết phóng sự của nhà văn Ngô Tất Tố (1894 - 1954), chúng ta có thể thấy rõ nền học vấn của người Tàu mà người Việt rập khuôn theo đã kềm hảm con người như thế nào. Ông vốn là một nhà Nho, đã từng tham dự các kỳ thi hương dưới triều Nguyễn, nên đã phản ánh một cách trung thực những oái ăm của các kỳ thi này và nêu lên sự sụp đổ tinh thần của những nho sĩ suốt đời lấy khoa cử làm con đường tiến thân nhưng lại bị hoàn toàn thất vọng.
“TRƯỚC LÀ ĐẸP MẶT SAU LÀ ẤM THÂN”
Nước Việt Nam bị Pháp đô hộ gần 100 năm, đã cởi bỏ nền học vấn của Trung Hoa, tiếp thu nền học vấn mới của phương Tây, nhưng vẫn còn giữ lại nhiều nét căn bản của nền văn hóa Trung Hoa. Có nhiều hủ tục trong quan, hôn, tang, tế mà cuộc Cách Mạng Văn Hoá của Trung Quốc đã phá sạch, nhưng nhiều người Việt vẫn cố giữ lại như những thứ “quốc hồn quốc túy”.
Bài tục giao sau đây vẫn còn là tiêu chuẩn và mục tiêu thăng tiến của gia đình và con người Việt Nam :

Con ơi! muốn nên thân người
Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha
Gái thì giữ việc trong nhà
Khi vào canh cửi khi ra thêu thùa
Trai thì đọc sách ngâm thơ
Dồi mài kinh sử để chờ kịp khoa
Mai sau nối được nghiệp nhà
Trước là đẹp mặt sau là ấm thân.

Bây giờ người con gái không còn chỉ “giữ việc trong nhà”, và người con trai không còn chỉ “đọc sách ngâm thơ” mà đã đi vào khắp mọi lãnh vực của cuộc sống, nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn chỉ là “Trước là đẹp mặt sau là ấm thân”.

Trong nước, tiêu chuẩn của cuộc sống là có nhà sang cửa rộng, có xe hơi, có con đi du học ngoại quốc... Tiêu chuẩn ở hải ngoại cũng thế thôi: Đi dâu cũng nghe khoe nhà trên cả triệu bạc, xe loại sang trọng nhất, con đang học bác sĩ, dược sĩ, kỹ sư... Gần như không nghe ai khoe những công trình đang nghiên cứu hay thực hiện để đưa con người, cộng đồng và đất nước đi lên. Tất cả chỉ tập trung vào hai tiêu chuẩn là “đẹp mặt” và “ấm thân”.

Với mục tiêu như thế, chúng ta không ngạc nhiên khi nhìn ra phố Bolsa, thủ đô của VNCH nối dài, đa số các cơ sở kinh doanh lớn đều không phải của người Việt. Tuy bên ngoài người Việt gốc Hoa đứng tên, nhưng đàng sau là các bang hội của Tàu. Thương xá Phúc Lộc Thọ vốn được coi là “Quốc Hội VNCH” ở Bolsa, nhưng phía trước là tượng các danh nhân Trung Hoa và tên thương xá được viết vừa bằng chữ Tàu vừa bằng chữ Việt. Houston cũng thế thôi.

Nếu mỗi gia đình và mỗi cá nhân chỉ lấy những mục tiêu như trên làm mục tiêu của cuộc sống và truyền từ đời nọ sang đời kia, còn lâu cộng đồng và đất nước với ngóc đầu lên được.
NHÌN QUA NGƯỜI HOA (định cư tại Hoa kỳ)
Trong khi người Việt nhiễm văn hoá Trung Quốc đã trở thành như đã nói trên, người Hoa khi ra hải ngoại lại thích ứng rất nhanh nên vươn lên khá nhanh và khá cao. Những đặc tính của người Hoa ở hải ngoại được mô tả như sau:
1.- Cần cù, việc gì cũng làm
2.- Tiết kiệm, không sống khoe khoang hay xa hoa.
3.- Khởi sự từ buôn bán nhỏ.
4.- Đơn vị kinh tế gia đình: Gia trưởng đóng vai trò quan trọng. Tài sản có thể truyền từ đời nọ sang đới kia.
5.- Hình thành những xí nghiệp không theo một hình thức chặt chẽ, không theo những quy luật nhất định, tất cả đều dựa vào chữ TÍN.
6.- Không làm những công việc có tính cách phức tạp hay quá to lớn, chỉ thích kinh doanh vào những lãnh vực đơn giản. Khi cần làm ăn lớn thường chia ra làm nhiều công ty con.
7.- Móc nối với chính quyền và cá nhân khác rất giỏi. Không tham gia chính quyền hay đảng phái nào, nhưng thường nắm được các nhân vật có địa vị quan trọng có thể bao che hay hổ trợ cho làm ăn. (Tại Indonesia, người Hoa chỉ chiếm từ 3% đến 4% dân số, nhưng làm chủ 70% tài sản ở đất nước này với khoảng 160 trong số 200 xí nghiệp lớn của Indonesia. Gia đình ông Liem Sioe Liong, làm chủ xí nghiệp Salim với số vốn khoảng 9 tỷ mỹ kim, nhờ quen biết lớn với Suharto).
8.- Không thích tranh tụng, kiện cáo. Thường tìm cách dàn xếp mỗi khi có đụng chạm hay bị bắt vì vi phạm luật pháp.
9.- Phạm vi hoạt động gần như không biên giới.
10.- Thích ứng rất nhanh với những biến đổi của thời cuộc.
Trong bài “Mạng lưới kinh tế của ngoại”, ông Phạm Văn Tuấn đã nhận thấy như sau về các hoạt động kinh doanh của người Hoa ở hải ngoại:
“Khi bắt đầu bước vào ngành thương mại, các người Hoa hải ngoại đã nhận được sự giúp đỡ từ các nhóm, các bang hay các cộng đồng của họ. Các hội tương trợ này được tổ chức căn cứ vào gia đình, hay nguồn gốc địa phương, hay thổ ngữ, chẳng hạn như các bang người Hẹ, Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến. Các hội hay các bang này đã hoạt động như một thứ ngân hàng nhờ đó người Hoa có thể mượn tiền, trao đổi tin tức, tuyển mộ nhân công, giới thiệu thương nghiệp, hay thương lượng các dịch vụ. Người Hoa hải ngoại thường tôn trọng chữ Tín, họ làm ăn bằng ước hẹn miệng và sự tin cẩn lẫn nhau, và họ không cần phải ký kết các văn bản, các giao kèo. Nếu một thương gia nào vi phạm lời hứa, người đó sẽ không bị truy tố ra pháp luật mà bị ghi vào sổ đen của các nhóm, các bang, đây là một tệ hại hơn, vì tất cả mạng lưới làm ăn của các cộng đồng người Hoa đều sẽ biết rõ sự việc, và việc kinh doanh của người vi phạm kể như bị chấm dứt.”

Số vốn của người Hoa hiện đang sống ở ngoại quốc được ước lượng khoảng 4.000 tỷ USD.
QUAY LẠI NHÌN MÌNH (người Việt định cư tại Hoa kỳ)
Cuộc kiểm tra năm 2010 cho thấy ở Mỹ hiện nay người Hoa chiếm 1%, còn người Việt là 0,5%, tức 1.548.449. Người Việt ở Cali là 581.946 nguời. [ ]...

Rất nhiều “nhân tài” của người Việt đang chuẩn bị ra tranh cử các chức vụ dân cử tại địa phương, thành phố, tiểu bang và có thể liên bang, trong cuộc bầu cử sắp đến. Mục tiêu được mô tả là để bảo vệ và nói lên tiếng nói của cộng đồng.

Trái lại, chúng tôi không thấy có một tổ chức chính trị nào của người Tàu hoạt động ở đây và không nghe nói họ sẽ đưa ai ra tranh cử.

Tôi nhớ lại trong cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ năm 2004, lúc đó liên danh George W. Bush đang tranh với liên danh John Kerry. Tôi có nhờ ông Tăng Kiến Hoa dẫn đến gặp một vài bang trưởng Tàu xem họ bầu cho ai. Họ cười và nói: Quy luật bầu cử là phù thịnh bất phù suy. Cứ thấy ai chắc thắng là đóng tiền cho người đó, không cần biết đường lối họ như thế nào. Họ đã nhận tiền là khi đắc cử họ sẽ giúp mình. Nếu hai người ngang ngữa, đóng tiền cho cả hai. Tôi hỏi người Tàu không có ai ra tranh cử dân biểu hay nghị sĩ gì sao. Họ cũng cười và nói: Người mình có vào được quốc hội cũng chẳng làm được chuyện mình muốn. Cứ thấy người nào có thế lực là đóng tiền cho người đó.
Thì ra người Tàu bầu cử bằng tiền chứ không phải bầu cử bằng phiếu như người Việt!

Tôi nhớ lại trong cuộc bầu cử năm 2000, vì hai liên danh George W. Bush và Albert A. Gore ngang ngữa, nên người Tàu đóng tiền cho cả hai. Tây An Tự và Thiền Sư Thanh Hải ở Los Angeles đã đóng tiền cho liên danh Gore nhưng lập danh sách giả những người góp tiền, bị đổ bể nên chúng ta mới biết được.

Chúng ta không mong người Việt có những nhà phát minh làm thay đổi nhân loại như John V. Blankenbaker (phát minh ra máy vi tính 1971), Bill Gates, Steve Jobs..., chúng ta chỉ mong người Việt biết quan tâm đến cộng đồng, đất nước và nhân loại nhiều hơn.
Nhưng điều này quá khó. Đúng như người Mỹ đã nhận xét:

Người Việt vì những lý do vớ vẫn, có thể hy sinh những mục tiêu quan trọng vì lợi ích của những mục tiêu nhỏ (như kiếm chút danh chẳng hạn). [sacrifice important goals for the sake of small ones]

Người Việt thích tụ tập nhưng thiếu nối kết để tạo sức mạnh. Một người có thể hoàn thành một nhiệm vụ xuất sắc; 2 người làm thì kém, 3 người làm thì hỏng việc!

Chúng ta trông chờ vào thế hệ sắp đến, không bị vướng mắc với quá khứ, học được nhiều cái hay của xứ người, sẽ đưa cộng đồng và đất nước đi vào một hướng đi mới tốt đẹp hơn.
Trần Kinh Nghị